Matura Podstawowa Podsumowanie tego co musisz wiedzieć przed jej napisaniem
Hej,

Dzisiaj w (trochę długim) poście, chcemy podsumować to, co wypada wiedzieć przed podjęciem się wypowiedzi pisemnej. Chodzi oczywiście o maturę na poziomie podstawowym. 🙂

W tej części egzaminu masz szansę aby wykazać się znajomością struktur gramatycznych, odpowiednim słownictwem, oraz znajomością zasad tworzenia konkretnych wypowiedzi pisemnych.

Twój arkusz egzaminacyjny będzie zawierał jedno zadanie tego typu do wykonania. Będzie to tekst użytkowy o ograniczonej liczbie wyrazów: 100-150. Jeśli przekroczysz o kilka wyrazów, nie powinno to zaważyć znacząco na Twoich wynikach. Pamiętaj jednak, by nie przekraczać progu 10%.

Co może być tekstem użytkowym? List tradycyjny, e-mail, wiadomość na blogu/forum. Ważne jest to, aby pokazać, że wiesz jak wygląda taki tekst, jaką ma formę.

Istotne jest również to, że w obrębie tego tekstu może pojawić się opis zdarzenia, relacjonowanie, zaproszenie, uzasadnienie swojej opinii, przedstawienie zalet i wad różnych poglądów.

Ważna jest też spójność i logika.

No i najważniejsze, cokolwiek nie trafi Ci się w zadaniu, zawsze pamiętaj o tym aby w swoim tekście odnieść się do każdego z czterech wspomnianych w zadaniu elementach i je rozwinąć.

Twój tekst będzie oceniany wg czterech kryteriów:

1. treści – rozwiń więc wszystkie kwestie podane w poleceniu, dostaniesz wtedy max punktów, czyli pięć.
2. spójność i logika wypowiedzi – Twoje zdania muszą się łączyć ze sobą w logicznay, zrozumiałą dla czytającego całość. I to daje Ci dwa punkty.
3. zakres środków językowych – jeśli użyjesz zróżnicowanych struktur gramatycznych i słów, to Twój tekst za to “bogactwo językowe” może zdobyć nawet trzy punkty.
4. poprawność środków językowych – tutaj możesz zdobyć nawet dwa punkty za struktury gramatyczne oraz słownictwo. Jeśli użyjesz je bez błędów.

Jak napisać post na BLOGa?

Pamiętaj, że blog może zawierać elementy wszystkich form wypowiedzi pisemnej, od opowiadania, opisu, poprzez ogłoszenia, artykuły, zaproszenia czy rozprawki.

Pisząc bloga zastanów się:
Kto jest adresatem, jaki jest cel główny tej notki/zadania. W końcu blogi mamy różne: od takich bardzo osobistych, wyrażających własne opinie, po takie które informują, dają wskazówki wykonania czegoś czy takie, relacjonujące różne wydarzenia.
Wiadomość na blogu może więc być pisania w stylu formalnym, nieformalnym lub półformalnym. O stylu decyduje kto jest odbiorcą.

Po krótce:

Twój wpis na blogu musi mieć tytuł, powitanie, słowa wstępu i zwrot kończący.

Jak napisać list prywatny?

List prywatny czy też e-mail do kolegi pisany jest językiem nieformalnym. Dlatego pamiętaj aby używać zwrotów i wyrazów potocznych, skrótów.

Plan listu powinien wyglądać tak:

1. zwrot grzecznościowy, rozpoczynający list,
2. wstęp w którym odnosisz się do poprzedniego listu, tłumaczysz dlaczego tak długo się nie odzywał_ś, lub dajesz powód dla którego piszesz,
3. rozwinięcie, w którym omawiasz dany temat. Każdy nowy aspekt/część zadania to to nowy akapit,
4. zakończenie w którym podsumowując temat listu/zadania, wyrażasz życzenie/prośbę i zegnasz się z podpisem XYZ.

Jak napisać list prywatny?

W liście formalnym możesz zostać poproszon_ o przekazanie gratulacji, przeprosiny lub prośbę o konkretne informacje.

List tego typu (albo e-mail) powinien być napisany stylem formalnym, czyli nie stosujesz tutaj skrótów, a słownictwo jest dopasowane do zadania.

Pamiętaj, że zaczynasz maila od zwrócenia się do osoby (Dear Sir or Madam/ Dear Mr Kowalski, itd.).

Następnie podajesz powód dla którego piszesz: I am writing to apologise for/invite you to…/ ask you for help/ inform you/congratulate you on/ itd.,itd.

Rozwinięcie maila/listu to wszystkie aspekty które zawarte są w poleceniu. Tutaj również każda nowa myśl to nowy akapit.

Zakończenie, w którym podsumujesz temat lub wyrazisz jakieś życzenie.

Zwrot grzecznościowy i podpis XYZ.
(Jeśli nie znasz osoby, do której piszesz wystarczy Yours faithfully, jeśli znasz: Yours sincerely.)

Mała wskazówka:

1. Przypomnij sobie opis ludzi i miejsc. Większość tekstów zawiera jakieś elementy opisów. Opisując miejsce nie zapomnij podać lokalizacji, kilku charakterystycznych cech oraz wyrazić swój stosunek do tego miejsca. Dzięki temu tekst będzie bardziej interesujący.
2. Opisując osobę, skoncentruj się na cechach wyglądu (charakterystycznych) oraz charakteru.
3. Relacjonując jakieś wydarzenie, używaj form przeszłych. Jakby nie patrzeć – relacjonowanie to nic innego, jak opowiadanie historii.
4. Przygotowując wady i zalety jakiegoś rozwiązania, podaj trzy zalety/wady. Wypełniasz wtedy należycie polecenie (bo zazwyczaj w poleceniach używa się wad/zalet a nie jednej wady/zalety.)
5. Poszczególne zdania Twojej wypowiedzi pisemnej powinny łączyć się ze sobą w całość, którą da się płynnie przeczytać.
   Jeśli planujesz napisać trzy zdania, to pisz tak, aby pierwsze zdanie prowadziło logicznie do drugiego. A to drugie wynikało logicznie z pierwszego. Itd.
6. Listy prywatne pisz tak, jakbyś mówił_ rozmawiając z kimś znajomym.
7. Listy oficjalne pisz językiem oficjalnym, ponieważ ich adresatami są najczęściej osoby obce, reprezentujące jakieś instytucje, firmy czy urzędy. Postaraj się być jak najmniej bezpośredni_.
8. Po napisaniu listu/maila zawsze przeczytaj go drugi raz i sprawdź, czy zawiera wszystkie niezbędne elementy formy:
   Zwrot grzecznościowy rozpoczynający,
   Wstęp z powodem dla którego piszesz,
   Rozwinięcie, w którym odmawiasz temat/każdy nowy aspekt = nowy akapit,
   Zakończenie jako podsumowanie
   Oraz zwrot grzecznościowy kończący list/mail.

Powodzenia!