Słuchanie ze zrozumieniem jest jedną z najtrudniejszych umiejętności, towarzyszących nauce języka obcego. Wystarczy tylko przypomnieć sobie pierwsze, szkolne ćwiczenia z listeningu. Na tamten moment jesteśmy w stanie wychwycić tylko pojedyncze, proste słowa. A co z resztą? Jak rozwinąć umiejętność aktywnego słuchania, potrzebnego w nauce angielskiego? Pomoże nam w tym metoda 5 kroków.
Dlaczego pasywne słuchanie nie działa?
Podczas pasywnego słuchania, nie poświęcamy tej czynności wystarczająco dużej uwagi. Ma to miejsce, kiedy np. ćwiczymy przy muzyce. Tekst piosenki ma wtedy drugorzędne znaczenie, prawda? Dzieje się tak dlatego, że w rzeczywistości wcale nie słuchasz, ponieważ skupiasz się na wykonywaniu ćwiczeń. Kiedy słuchamy w ten sposób, nie możemy zakładać, że nagle zrozumiemy wszystko, co słyszymy.
Sama idea pasywnego uczenia się, może sprawiać wrażenie atrakcyjnej. W końcu obiecuje nam wyniki, bez większego wysiłku. Brzydka prawda jest jednak taka, że po prostu nie spełnia tych obietnic. Jeśli spędzamy czas na biernym słuchaniu w ramach nauki języka obcego – czas przestać i zacząć bardziej efektywne ćwiczenia!
Przejście na aktywne słuchanie
Sposób, w jaki pracuje nasz mózg wymaga zwracania uwagi na to, czego słuchamy. Zwracając szczególną uwagę na coś i powtarzając to wiele razy, wysyłasz jasną wiadomość do swojego mózgu, że coś jest ważne i należy o nim pamiętać. Odnosi się to oczywiście do nauki słownictwa, ale dotyczy to również innych części słuchania, w tym dźwięków, akcentów, intonacji lub frazowania. Musisz zwrócić na nie uwagę. Dlatego ważne jest, aby podczas ćwiczeń aktywnie słuchać, a nie pasywnie.
Innym powodem do ćwiczenia aktywnego słuchania jest przyzwyczajenie się do różnic między tym, jak słowa brzmią same, a tym, jak brzmią w kontekście. Dlatego czasami możesz znać słowo, ale go nie rozpoznać, gdy je słyszysz, ponieważ dźwięki mutują się, gdy są szybko wypowiadane przez native speakerów. Jest to jeden z wielu powodów, dla których ważne jest skoncentrowane ćwiczenie słuchania. Samo uczenie się pojedynczych słów nie wystarczy. Musisz usłyszeć, jak te słowa brzmią i pojawiają się w kontekście, i nie jest to coś, co możesz odebrać pasywnie. Uczenie się nowych słów, ale ich nie słyszenie, nie jest wystarczające, jeśli chodzi o rozmowę na wysokim poziomie, w prawdziwym życiu.
Jakich narzędzi potrzebujemy?
Najlepiej skorzystać z takich materiałów, które będą miały zarówno audio, jak i transkrypcję tekstu. W ten sposób możecie sprawdzić swoje rozumienie, kiedy słuchacie czegoś nowego. Dobrze jest najpierw posłuchać nagranie bez tekstu, żeby się sprawdzić, ale bardzo przydatny jest tekst lub transkrypcja, aby później ocenić poprawność tego rozumienia.
Z czym dokładnie możemy ćwiczyć?
- Serial lub film z napisami,
- Odcinek podcastu, uzupełnionego o transkrypcję,
- Film na Youtube z transkrypcją,
- Książka w formie drukowanej z audiobookiem,
- Podręczniki zaopatrzone w audio.
Ćwicząc umiejętności słuchania, najlepiej wybrać krótki, kilkuminutowy materiał. Dużo łatwiej będzie go później wysłuchiwać wielokrotnie.
Metoda 5 kroków
Mamy już niezbędną bazę teoretyczną, dlatego teraz można przejść do konkretów: przed nami metoda 5 kroków. To dzięki niej będziemy w stanie wznieść umiejętność słuchania ze zrozumieniem – na zupełnie nowy poziom.
Krok 1: Słuchanie
Pierwszym krokiem w tej metodzie, jest po prostu słuchanie samego dźwięku nagrań. Nie czytamy wtedy tekstu z wyprzedzeniem i nie podążamy za nim wzrokiem podczas słuchania. Ważne, aby skupić się wyłącznie na umiejętności słuchania i zobaczyć, ile możemy zrozumieć bez jakiejkolwiek pomocy wizualnej.
Krok 2: Kolejne słuchanie
Wielu uczniów popełnia błąd, zbyt szybko przechodząc do tekstu. A skoro ćwiczymy słuchanie, dokładnie na nim należy się skupić.
Podczas pierwszego słuchania możemy wychwycić jedno lub dwa ważne wyrażenia. Powtarzając nagranie kilka razy, słuchajmy uważnie i sprawdźmy, czy umiemy wskazać nowe słowa i frazy, które mogliśmy pominąć za pierwszym razem. Skupmy się tylko na tym, co brzmi dla nas w pełni zrozumiale.
Kiedy poczujemy, że osiągnęliśmy etap, w którym nic więcej nie możemy wyciągnąć z nagrania, czas przejść do następnego kroku.
Krok 3: Czytanie
Nadszedł czas, żeby spojrzeć na tekst. Przeczytajmy go i sprawdźmy, ile rozumiemy ze słuchania. Czytając tekst, z pewnością znajdziemy całkiem nowe słowa. Czy możemy odgadnąć znaczenie słów na podstawie ich kontekstu? Jeśli nie, zdajmy się na wsparcie słownika. Być może trafimy na słowa, które będą szczególnie przydatne w dalszej nauce – koniecznie je wtedy zapiszmy, dodając do listy nowych słówek do nauki.
Krok 4: Słuchanie z tekstem
Po przeczytaniu tekstu kilka razy i znalezieniu słów, których nie rozumiemy, powinniśmy być pewni jego znaczenia. Wtedy warto ponowne jeszcze kilka razy wysłuchać nagrania, podczas czytania wraz z tekstem.
Spróbujmy wtedy połączyć pisane słowa z dźwiękami i zwróć szczególną uwagę na frazy lub grupy słów i sposób ich wymawiania. Zamiast powtarzać od razu całe nagranie, możemy je przeglądać akapit po akapicie.
Powtarzajmy ten krok co najmniej dwa razy, aby pomóc w budowaniu neuronalnych powiązań między słowem pisanym, a mówionym.
Krok 5: Ponowne słuchanie
Na koniec wróćmy do początku i jeszcze raz posłuchajmy nagrania bez tekstu. W tym momencie powinniśmy być w stanie zrozumieć wszystko dość dobrze, nawet bez wizualnej pomocy w postaci tekstu.
Podsumowanie
Bez względu na to, czy uczymy się języka, czy innej umiejętności, nie ma magicznego pilota, który przyspieszy pewne procesy. Poprawa umiejętności słuchania ze zrozumieniem wymaga czasu i dużego skupienia. Ale jeśli zastosujemy się do powyższych wskazówek, szybko usłyszymy różnicę 🙂