Koncentracja, czyli skupienie zainteresowania uczniów na tym, czego się uczą, jest niezbędne podczas każdej lekcji. Wymaga jednak praktyki, innej niż podczas nauki pozostałych przedmiotów. Jest bowiem znacznie bardziej powiązana ze społeczno – emocjonalnymi aspektami rozwoju dziecka. Jednak mimo tej wiedzy, rzadko ćwiczymy w klasie tą ważną umiejętność. A przecież możemy pomóc uczniom zwiększyć potencjał, jaki daje im koncentracja. Wystarczy kilka prostych ćwiczeń i odpowiednie pokierowanie tokiem lekcji.

Koncentracja, jako niewykorzystane możliwości

Pomyślmy o tym w ten sposób: jak długo można się skoncentrować w pędzącym świecie, nie tracąc z oczu zasadniczego celu? Jak często spotykamy klasę czy grupę, nadającą na tych samych falach, co my? Zdajemy sobie w prawdzie sprawę z dojrzewania młodych umysłów, które nie sprzyja koncentracji, ale czy coś z tym robimy?

Możemy nauczyć dzieci koncentracji, wprowadzając ćwiczenia motywujące je w sposób twórczy, czasem zabawy, a przede wszystkim – pełen wyzwań. Możemy zachęcać, dając możliwość wyboru optymalnych sposobów ułatwiających osiągnięcie upragnionego skupienia.

Na drodze do sukcesu, pojawią się jednak rozmaite przeciwności, które ograniczają czas koncentracji uczniów. Głównym winowajcą jest ilość czasu spędzanego online lub przeznaczanego na korzystanie z urządzeń, takich jak tablet czy smartfon. Sprawcą nie jest oczywiście sama technologia, a raczej to, czego dzieci się z niej uczą. Jeśli bowiem coś nie zaciekawi ich w przeciągu kilku sekund, przesuwają palcem po ekranie, w poszukiwaniu nowej aktywności. Chodzi zatem o całkiem inny rodzaj zaangażowania, niż to potrzebne podczas nauki w szkole. Wiele z tych cyfrowych działań zwyczajnie nie dba o dobre samopoczucie dziecka ani niczego go nie nauczy. 

Jak możemy sobie z tym poradzić? Starajmy się skupić uwagę uczniów na zajęciach, które dla odmiany nie zakładają użycia ekranu. Spójrzmy na kilka propozycji, jakie z powodzeniem sprawdzą się w klasie i które warto połączyć z codzienną rutyną.

Trening koncentracji

Systematyczne ćwiczenia koncentracji, składają się z kilku kroków. Uczniowie wykonują trening, skupiając się całkowicie na danej czynności, zastanawiając się nad tym, co wydarzyło się na zewnątrz i wewnątrz ich ciała. Powinni opisać swoje doświadczenia w kilku słowach lub alternatywnie narysować szkic tego, co myślą. Oczywiście polecam szkic, ponieważ myślenie wizualne dużo lepiej pobudzi ich kreatywność. Na koniec uczniowie powinni podzielić się swoimi doświadczeniami ustnie, omawiając je z kolegami z klasy i samym nauczycielem.

Ćwiczenia, jakie warto wykorzystać podczas treningu:

• zabawy konstrukcyjne, które nie muszą ograniczać się do samych klocków,
• gry pamięciowe i logiczne,
• zadania wykonywanie na czas,
• układanie sekwencji obrazkowych,
• praca w grupach metodą projektową.

Poza samymi ćwiczeniami powinniśmy zadbać o warunki sprzyjające koncentracji. Podstawą będzie organizacja przestrzeni, z podziałem na określone strefy aktywności. Tam też należy zgromadzić wszelkie materiały, potrzebne podczas zajęć. Zadania, wymagające skupienia warto realizować według sprawdzonego i przewidywalnego schematu, a w razie potrzeby – podzielić je na mniejsze części, oddzielone czasem wolnym.

Koncentracja podstawą uczenia się

Uczenie się w skupieniu, jest podstawowym wyznacznikiem sukcesu, bez względu na przedmiot czy poziom zaawansowania. Możemy oczywiście zadbać o uwagę dzieci podczas zajęć, ale co stanie się z ich umiejętnościami koncentracji, gdy opuszczą klasę? Czy nadal będzie na tyle silna, że stworzą sobie optymalne warunki do nauki, chociażby w domu?

Eksperymentowanie z tą umiejętnością uczy dzieci dynamicznego reagowania, również w zmiennym środowisku. Z mojego doświadczenia wynika, że ​​treningi koncentracji przynoszą pozytywne efekty, a dzieci z przyjemnością przenoszą nabyte umiejętności na grunt swojego codziennego życia.